< Terug naar het overzicht

In de kijker: Coponcho

Word nu gratis lid van Coponcho, onze mantelzorgvereniging.

Je ontvangt dan onze nieuwsbrief boordevol interessante informatie:

  • Slechts 4 maal per jaar
  • Meer dan 6000 abonnees
  • Handige tips en financiële info

Ik schrijf me in

Meer info over Coponcho

Wanneer ben ik een mantelzorger?

Mantelzorg, wat is dat?

Mantelzorger ben je als je op regelmatige basis zorgt voor een partner, ouder, een kind, schoonouder, een buur of een vriend die omwille van ziekte, handicap, mentale problemen of een verslavingsproblematiek extra zorg nodig heeft.

  • Je doet dit omdat je met de persoon een affectieve, sociale band hebt.
  • Je neemt op regelmatige basis zorgtaken op.
  • Dit is niet jouw beroep.
  • Mantelzorg is bovendien niet hetzelfde als vrijwilligerswerk. Een vrijwilliger kiest bewust om te zorgen en kan dit te allen tijde stopzetten. Een mantelzorger daarentegen rolt erin en kan het stopzetten van de zorgtaken helemaal niet kiezen.

In dit filmpje wordt het verschil tussen mantelzorg en vrijwilligerswerk uitgelegd.

Vele mensen weten of beseffen niet dat ze mantelzorger zijn

Je kan mantelzorgers niet met één definitie omschrijven. Elke mantelzorgsituatie is anders. Elke zorgbehoevende heeft een andere zorgvraag. De ene heeft enkel nood aan ondersteuning in het huishouden, de andere heeft 24u op 24u verzorging nodig. Mantelzorgers kunnen oud of jong en man of vrouw zijn. Vaak zijn er meerdere mantelzorgers in een zorgsituatie.

In Vlaanderen alleen al zijn er 600. 000 mantelzorgers. Velen weten van zichzelf niet dat ze mantelzorger zijn. Mantelzorg is meestal geen bewuste keuze die je van de ene dag op de andere maakt.

 

Het mantelzorgstatuut en betaald verlof voor mantelzorgers

Sinds 1 september kun je onder bepaalde voorwaarden een aanvraag indienen om erkend te worden als mantelzorger bij jouw ziekenfonds. Deze officiële status geeft je toegang tot verlof voor medische hulp.

Het algemene certificaat is een formele erkenning van de hulprelatie tussen twee personen, de persoon die wordt geholpen en de mantelzorger. Maar let op: dit attest geeft je geen enkel sociaal of financieel voordeel! Het belang van deze erkenning is puur symbolisch. Het doel is om meer zichtbaarheid te geven aan de rol van mantelzorgers.

  • Onbeperkt geldig
  • Geen beperking op het aantal erkennende mantelzorgers dat de zorgvrager mag hebben

Het attest met toekenning van sociale rechten geeft je recht op 'mantelzorgverlof'. Dit verlof bestaat enkel voor loontrekkenden en ambtenaren. Wat zelfstandigen betreft, is er een apart mechanisme voor de uitkering van mantelzorgers waarvoor ze een aanvraag moeten indienen bij hun sociaal verzekeringsfonds. De werkonderbreking kan geheel of gedeeltelijk zijn. De volledige onderbreking duurt 1 maand per zorgbehoevende en de mantelzorger kan gedurende de loopbaan tot 6 maanden verwerven (telkens voor verschillende zorgbehoevenden). Gedeeltelijke onderbreking kan plaatsvinden in de vorm van 1/5 of 1/2 keer, 1 maand per ondersteunde persoon tot 12 maanden gedurende de loopbaan van de verzorger (telkens voor verschillende zorgverleners). Zie voor meer informatie de RVA-pagina: verlof voor mantelzorg.
Sommige gemeenten kennen voordelen toe, neem contact op met uw gemeente.

  • 1 jaar geldig na aanvraag
  • Beperkt tot 3 mantelzorgers per zorgvrager

Voorwaarden voor het mantelzorgstatuut

Binnen het mantelzorgstatuut onderscheiden we 2 types erkenningen:

Algemene erkenning als mantelzorger

Voorwaarden die voldaan moeten zijn:

  • De geholpen persoon heeft zorg en ondersteuning nodig omwille van zijn/haar hoge leeftijd, gezondheidstoestand of handicap en verblijft in België.
  • De mantelzorger biedt regelmatig hulp en/of ondersteuning op een niet-professionele basis.
  • De mantelzorger houdt rekening met de noden en wensen van de geholpen persoon.
  • De mantelzorger heeft een vertrouwensrelatie of een nauwe affectieve of geografische relatie met de geholpen persoon.
  • De mantelzorger is ingeschreven in het bevolkings- of vreemdelingenregister en verblijft in België.
  • Er is minstens één professionele zorgverlener die de mantelzorger bijstaat in de zorg.

Erkenning als mantelzorger met sociaal voordeel

Voorwaarden die voldaan moeten zijn:

1. Voorwaarden mantelzorger:

  • De mantelzorger is ingeschreven in het bevolkings- of vreemdelingen register en verblijft in België
  • De mantelzorger geeft doorlopend of regelmatig hulp en zorg aan de zorgvrager. En dat voor minstens 50 uur per maand of 600 uur per jaar.
  • De mantelzorger heeft een vertrouwensrelatie met de persoon voor wie hij/zij zorgt en geeft die zorg niet vanuit een beroep of als vrijwilliger.
  • De mantelzorger houdt rekening met de noden en levenswensen van de zorgvrager.
  • Er is minstens één professionele zorgverlener die de mantelzorger bijstaat in de zorg

2. Voorwaarden zorgvrager

  • De zorgvrager verblijft in België.
  • De zorgvrager verblijft niet in een residentiële setting, zoals een woonzorgcentrum of voorziening voor personen met een handicap.
  • De zorgvrager voldoet aan een aantal medische criteria.
  • De zorgvrager moet voldoen aan een bepaalde graad van zorgbehoevendheid. Vraag na bij onze Sociale dienst of je in aanmerking komt en of je eerder vaststellingen  van zorgbehoefte geldig zijn voor deze erkenning.

 

Hoe vraag ik het mantelzorgstatuut aan?

Algemene erkenning als mantelzorger

  1. Neem contact met ons op via
    - het contactformulier;
    - onze loketten (op afspraak);
    - telefoon (wachtijden kunnen oplopen onze excuses voor het ongemak).
  2. Wij bekijken of je in aanmerking komt en bezorgen jou het juiste document (een verklaring die je dient in te vullen). Indien nodig nemen we contact met je op voor bijkomende informatie.
  3. Bezorg ons het ingevulde formulier.
  4. Indien alles volledig is, wordt je attest naar je opgestuurd.

Erkenning als mantelzorger met sociaal voordeel

  1. Neem contact op met onze Sociale dienst.
  2. Wij bekijken of je in aanmerking komt en bezorgen jou het juiste document (een verklaring die je dient in te vullen). Wij gaan ook na of aan de voorwaarden voor de zorgvrager voldaan is door te kijken of een eerdere vaststelling van zorgbehoefte geldig is of te kijken dat er nog een vaststelling kan gebeuren.
  3. Bezorg ons het ingevulde formulier.
  4. Als alles volledig is, wordt je attest naar je opgestuurd.

Andere soorten verlof en hulp

Mantelzorgverlof

Je kan als erkende mantelzorger bij je werkgever mantelzorgverlof aanvragen. Hiervoor heb je een erkenningsattest als mantelzorger met sociaal voordeel nodig. Het mantelzorgverlof kan enkel worden aangevraagd door loontrekkenden en ambtenaren en niet door zelfstandigen.

Als je voltijds of deeltijds werkt, kan je één volledige maand mantelzorgverlof opnemen. Als je voltijds werkt, kan je ook ervoor kiezen om een halftijdse of 1/5de vermindering op te nemen. Sommige mantelzorgers zorgen voor verschillende zorgvragers: per zorgvrager kan je een maand mantelzorgverlof opnemen. Over je hele loopbaan kan je maximum 6 maanden voltijds mantelzorgverlof opnemen of 12 maanden als je het halftijds of deeltijds opneemt.

Je vraagt het verlof aan door een aangetekend schrijven of een brief te bezorgen aan je werkgever met het bewijs van je erkenning als mantelzorger met het sociaal voordeel. De erkenning kan je aanvragen via de dienst maatschappelijk werk van het ziekenfonds.

Andere soorten verlof

Om je mantelzorgsituatie te verlichten kan je in verschillende sectoren verlof aanvragen. Zo kan je tijd vrijmaken voor de persoon voor wie je zorgt.

Elk type verlof heeft zijn eigen voorwaarden en aanvraagprocedures.

Werk je…

Als je werkzoekende kan je recht op vrijstelling hebben om te solliciteren als je zorgt voor iemand anders.

In de privésector

In de privésector kan je volgende type verloven opnemen om te zorgen voor iemand:

Aan de Vlaamse overheid

Aan de Vlaamse overheid kan je volgende type verloven opnemen om te zorgen voor iemand:

Elk type verlof heeft zijn eigen voorwaarden en aanvraagprocedures.

In de openbare sector

In de openbare sector kan je volgende type verlof opnemen om te zorgen voor iemand:

Elk type verlof heeft zijn eigen voorwaarden en aanvraagprocedures.

Als zelfstandige

Dankzij zorgverlof kan je als zelfstandige jouw beroepsactiviteit onderbreken om te zorgen voor een familielid. Het zorgverlof heeft zijn eigen voorwaarden en aanvraagprocedure.

Werkloos en mantelzorger?

In deze rubriek wordt uitgelegd onder welke voorwaarden je een vrijstelling kunt krijgen om mantelzorg te verlenen.

Je kunt deze vrijstelling verkrijgen als je volledig werkloos bent.

Het komt in de plaats van de vroegere vrijstelling wegens sociale en familiale redenen. De vrijstelling voor mantelzorg heeft een beperkter toepassingsgebied en kan voor een minder lange periode genomen worden dan de vrijstelling wegens sociale of familiale redenen.

Klik hier voor meer info.

Zorgnetwerk

Door de zware zorgtaken, kan je als mantelzorger overbelast worden. Dit kan leiden tot fysieke en/of mentale uitputting. Daarom is het belangrijk dat je kan terugvallen op een uitgebreid zorgnetwerk. Een zorgnetwerk kan bestaan uit meerdere mantelzorgers, maar je kan ook beroep doen op ons Thuiszorgcentrum.

Klik hier voor een overzicht van al onze thuiszorgdiensten.

Kortverblijf: tijdelijk de zorg overdragen

Wil je eventjes aan de zorg ontsnappen door ertussenuit te knijpen? Bespreek dan met de zorgbehoevende de mogelijkheid tot kortverblijf. De zorgbehoevende kan hier voor een beperkte tijd naartoe. Alle zorgen worden dan overgenomen, zodat jij even op adem kan komen.

Klik hier voor meer info over de tegemoetkoming van ons ziekenfonds en hier om te controleren of er plaats is in je regio.

Gemeentelijke mantelzorgpremie

Raadpleeg hier een overzicht van de gemeentelijke mantelzorgpremie voor Vlaams-Brabant.

Mantelzorgattest na medische opleiding

Zorg jij als mantelzorger voor iemand dierbaar uit je omgeving? Neem jij een aantal belangrijke taken uit handen van professionele hulpverleners? Via het mantelzorgattest kan je hier officieel toestemming voor krijgen.

Als mantelzorger voer je heel wat taken uit en ook medische handelingen en procedures kunnen tot je takenpakket behoren. Dankzij het mantelzorgattest krijgen mantelzorgers het recht om verpleegkundige handelingen onder bepaalde voorwaarden uit te voeren.

Je komt in aanmerking voor zo een opleiding wanneer je niet betaald wordt voor de zorg die je verleent, je iemand bent uit de naaste omgeving van de zorgvrager en wanneer je de toestemming hebt om deze handeling uit te voeren.

Het mantelzorgattest kan je hier downloaden.

Recht op tegemoetkomingen

Mantelzorgers hebben vaak talrijke bekommernissen en vragen. Gelukkig bestaan er diverse vormen van hulp. Wij maken je graag wegwijs!

Mantelzorgers hebben recht op diverse tegemoetkomingen.  Wil je weten op welke premies jij recht hebt? Contacteer dan zeker onze Dienst Maatschappelijk Werk (Sociale Dienst) via het nummer 02 546 15 12.

Heb ik of mijn zorgvrager recht op een premie?

Mantelzorgpremie

In sommige gemeenten krijg je als mantelzorger een jaarlijkse of maandelijkse financiële tegemoetkoming. Let wel, de voorwaarden om een mantelzorgpremie te krijgen, verschillen per gemeente. Bovendien keren niet alle gemeenten deze premie uit.

Neem contact op met of raadpleeg de website van je gemeente, het OCMW van je gemeente of onze Dienst Maatschappelijk Werk om na te gaan of je recht hebt op een mantelzorgpremie.

De Vlaamse Zorgverzekering

Zwaar zorgbehoevenden kunnen beroep doen op de Vlaamse Zorgverzekering om een maandelijkse toelage te krijgen voor het betalen van niet-medische kosten (waaronder mantelzorg).

De Vlaamse aanmoedigingspremie

Wanneer je tijdskrediet (privésector) of loopbaanonderbreking (openbare sector) neemt, krijg je meestal een onderbrekingsuitkering van de RVA. Onder bepaalde voorwaarden vult de Vlaamse Overheid deze uitkering aan met een aanmoedigingspremie. De bevoegdheid omtrent loopbaanonderbreking is volledig overgeheveld naar de Vlaamse overheid.

Andere tegemoetkomingen

  • Palliatief forfait is een budget voor palliatieve patiënten die thuis verzorgd worden. Deze premie is een vast bedrag en kan twee keer aangevraagd worden.
  • Zorgforfait is een premie voor chronisch zieken. Onder bepaalde voorwaarden kan je deze jaarlijkse tegemoetkoming bij je ziekenfonds aanvragen.
  • Persoonsvolgende financiering (PVF) is een budget voor de zorg, ondersteuning en assistentie van personen met een erkende handicap. Het is de opvolger van het persoonlijk-assistentiebudget (PAB). In het nieuwe systeem wordt het budget rechtstreeks aan personen met een handicap toegekend, zodat zij zelf hun ondersteuning kunnen regelen.
  • Verhoogde kinderbijslag is een budget voor personen met een handicap tot 21 jaar. De handicap moet wel lichamelijke of psychische gevolgen hebben voor de dagelijkse activiteiten van het kind en het gezin.

Geen mantelzorg zonder zelfzorg

Zorgen voor anderen geeft vaak veel voldoening. Toch is het belangrijk dat je ook voor jezelf zorgt. Mantelzorger zijn kan immers zowel fysiek als mentaal erg zwaar zijn.

Dankzij volgende tips verlies je jezelf niet uit het oog:

  • Tip 1: Zorg niet in je eentje

De zorg alleen dragen, kan erg belastend zijn voor je mentale en fysieke gezondheid. Jouw welzijn heeft echter invloed op de zorgsituatie. Als jij je goed voelt, kan je betere zorg verlenen en dit bevordert je relatie met de zorggebruiker. We kunnen je dus alleen maar aanraden om hulp in te schakelen. Dankzij een uitgebreid zorgnetwerk wordt de zorg verdeeld en is de kans dus kleiner dat je helemaal opgebrand (of beter “opgezorgd") wordt.

  • Tip 2: Een assertieve mantelzorger is er twee waard

Het is belangrijk dat je assertief kan zijn: rustig en zelfzeker opkomen voor jezelf zonder anderen te kwetsen. Het is immers belangrijk om duidelijk je grenzen te stellen, zodat anderen hier rekening mee kunnen houden en deze grenzen niet (onbewust) overschrijden.

  • Tip 3: Hou je energie in balans

De verlening van goede zorg vraagt veel energie. Het is dus belangrijk dat je op tijd en stond energie opbouwt, door tijd te nemen voor jezelf en activiteiten in te plannen die je batterijen weer opladen (bijvoorbeeld een uitgebreid bad nemen, een wandeling maken of op vakantie gaan).

  • Tip 4: Koester je sociaal netwerk

Een groot risico bij intensieve mantelzorg is sociaal isolement. De zorg kan je immers zo opslorpen dat je geen tijd meer hebt voor vrienden of familie. Toch is het belangrijk om hiervoor tijd te maken. Een sociaal netwerk zorgt niet alleen voor afleiding of ontspanning, het is ook een vangnet, waarbij je terechtkan met je verhaal. Een luisterend oor krijgen is immers erg belangrijk, zeker tijdens moeilijkere momenten.

Raadpleeg hier onze brochure 'Mantelzorger? Zorg ook voor jezelf!' voor meer informatie.

Organisaties voor mantelzorgers en/of -gebruikers

In Vlaanderen alleen al zijn er meer dan 600 000 mantelzorgers. Voor al die mantelzorgers, jong of oud, wil Coponcho de co-mpagnon zijn in de zorg voor een ander.

Co staat voor:

  • Co-expertise: als ervaringsdeskundige ondersteunen we alle mantelzorgers en maken we hen verder wegwijs in het zorglandschap.
  • Co-ach: via praatgroepen en infosessies coachen we mantelzorgers bij zowel hun praktische als emotionele vragen.
  • Co-traject: wij werken vormingstrajecten uit op maat van elke mantelzorger en we zorgen voor leuke ontmoetingsmomenten tussen mantelzorgers. Zo bieden we hen continue ondersteuning.
  • Co-ngé: mantelzorgers kunnen bij ons terecht voor ontspannende mantelzorgvakanties, individueel of in groep. Ze kunnen er samen op uit met hun zorgvrager, omgeven door zorgfaciliteiten.

Coponcho is er voor zowel mantelzorgers en zorgvragers.

  • We informeren je over sociale tegemoetkomingen, thuiszorg, gezondheid en je rechten als mantelzorger: ontdek onze publicaties, onze blog en volg ons op Facebook voor het laatste nieuws over mantelzorg.
  • We bieden een antwoord op al je vragen over een zorgsituatie.
  • Als lid krijg je gratis onze nieuwsbrief digitaal en/of naar je thuis verstuurd.
  • We organiseren infosessies en praatgroepen over mantelzorg.
  • Wij behartigen je belangen door deel te nemen aan overleg met verschillende overheden.

Interesse?

Word gratis lid om van ons aanbod te genieten en bouw samen met ons deze mantelzorgvereniging uit. 

Contact  

Regionaal infopunt
Mussenstraat 17-19
T 078 15 60 30
E coponcho@solidaris.be

Coponcho (algemeen)
Sint-Jansstraat 32 1000 Brussel
T 02 515 02 63
E info@coponcho.be

Openingsuren

Ma. 8u30 – 12u en 13u – 16u30
Di. 8u30 – 12u en 13u – 16u30
Wo. 8u30 – 12u en 13u – 16u30
Do. 8u30 – 12u en 13u – 16u30
Vr. 8u30 – 12u30
Za. Gesloten
Zo. Gesloten

Bel je ons op een ander moment? Je bericht komt terecht op een antwoordapparaat. We bellen je zo snel mogelijk terug.

Heb je een klacht?

Als mantelzorger kan je via info@coponcho.be, schriftelijk of via 02 515 02 63 bepaalde problemen of klachten binnen een mantelzorg- of thuiszorgsituatie aan onze dienst melden. Wij gaan samen met jou op zoek naar een oplossing en zullen, indien nodig, als bemiddelaar optreden. Structurele problemen worden door onze dienst gerapporteerd aan de overheid via het jaarverslag en tijdens bijeenkomsten van provinciale en Vlaamse overlegorganen.

Heb je een klacht over de dienstverlening van Coponcho? Wij nemen jouw feedback graag ter harte. Laat het ons dan zeker weten via info@coponcho.be, schriftelijk of via 02 515 02 63.

Andere organisaties die mantelzorgers informeren en ondersteunen:

  • www.similes.org
    Similes is een vereniging voor gezinsleden en nabij betrokkenen van personen met psychiatrische problemen.
  • www.rechtenverkenner.be
    Op deze website vind je een uitgebreid overzicht van onder andere premies en tegemoetkomingen waar je in jouw gemeente recht op hebt.
  • www.s-plusvzw.be
    S-Plus vzw is een vereniging met een ruim aanbod aan activiteiten en evenementen voor 50-plussers en senioren.

Contacteer ons voor alle vragen over onze ziekteverzekering: 02 506 96 11.

Mantelzorger? Wat je moet weten over het coronavirus

Als mantelzorger zorg je niet enkel voor jezelf, maar ook voor iemand anders. Ben je bezorgd over de besmetting van coronavirus? We zetten alle voorzorgsmaatregelen voor jou op een rij.

Wat kan je doen om besmetting te voorkomen?

Zorg zoveel mogelijk voor jezelf en zorg je ook voor anderen via volgende maatregelen:

  • Was je handen regelmatig en grondig met water en zeep. Reken zo’n 40 à 60 seconden per wasbeurt.
  • Hoest of nies in een papieren zakdoekje of in de binnenkant van je elleboog.
  • Gebruik papieren zakdoekjes en gooi ze weg in een afsluitbare vuilbak.
  • Raak je gezicht zo weinig mogelijk aan met je handen.
  • Vermijd handen geven.

Ben jij of de persoon voor wie je zorgt ziek?

Ben jij als mantelzorger zelf ziek geworden? Of is de persoon voor wie je zorgt ziek? Neem dan eerst telefonisch contact op met de huisarts. Ga zeker niet op consultatie bij de huisarts en ga ook niet naar de spoedafdeling van het ziekenhuis.

Heb je zorg en ondersteuning nodig, contacteer het thuiszorgcentrum via 078 15 60 30 of thuiszorgcentrum@fsmb.be.

Meer weten?

Publicaties omtrent mantelzorg

Raadpleeg via deze pagina al onze brochures die je nuttige informatie verschaffen over mantelzorg.

Je kan onze brochures voor mantelzorgers online raadplegen, maar ook steeds gratis bestellen.

Ontdek hier de ondersteuningsmogelijkheden voor jou als mantelzorger.

Ontdek dankzij bovenstaande publicatie hoe je het best kan omgaan met personen met dementie.

Bekijk hier het filmpje voor meer informatie over mantelzorg

Heb je nood aan bijkomende ondersteuning? Dan kan je altijd terecht bij Zorg en Hulp aan huis voor ondersteuning waar nodig.

Klik hier
dementie puzzelstuk

Dementie

Een puzzelstukje ontbreekt, bepaalde handelingen gaan wat minder goed en je begint dingen te vergeten ... Dementie kan jong en oud treffen. Hoe ga je om met (beginnende) dementie? Zodra dementie of de ziekte van Alzheimer deel uitmaakt van je leven, zijn de juiste informatie en aangepaste zorg heel belangrijk. Voor jou en de mensen rondom jou.  

Je staat er niet alleen voor. Wij ondersteunen je waar mogelijk en luisteren naar jouw verhaal. We geven je de nodige info over het regelen van zorg, ondersteuning en je financiële situatie. Aangevuld met praktische tips over leven met dementie. Ook onze maatschappelijk werkers kunnen helpen om jou of iemand met dementie op de juiste manier te ondersteunen. 

Meer informatie